کوچینگ زندگی چیست؟ آنچه باید درباره لایف کوچینگ بدانید!

اگر از آن دسته افرادی باشید که مطالب مربوط به کوچینگ و… را دنبال می‌کنند، احتمالا اصطلاحاتی از قبیل: کوچینگ زندگی (life coaching)، کوچینگ کسب و کار (business coaching) و… را شنیده‌اید. حال ممکن است بخواهید درباره هر یک از آن‌ها بیشتر بدانید. در این مقاله به موضوع لایف کوچینگ یا همان کوچینگ زندگی پرداخته‌ایم. ضمن خواندن این مقاله، به علاقه‌مندانی که رویکرد حرفه‌ای‌تری دارند،‌ توصیه می‌شود که: علاوه بر مقالات حوزه کوچینگ، مطالعات در زمینه علوم ارتباطات را نادیده نگیرند. در این راستا می‌توانید ضمن مطالعه مقالات دکتر پرستو اسلامی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، در این زمینه اطلاعات بیشتری کسب کنید. برای افزایش دانش و کسب اطلاعات کاربردی بیشتر نیز می‌توانید برخی از تالیفات دکتر پرستو اسلامی را بخوانید؛ کتاب‌هایی از قبیل: فرهنگ واژگان تخصصی علوم ارتباطات/ ارتباط انسانی/ ارتباط سازمانی/ فرهنگ سازمانی.

مقدمه‌ای بر اهمیت لایف کوچینگ (life coaching)

بسیاری از ما در میان دغدغه‌های روزمره، هدف اصلی خود را گم می‌کنیم. احساس می‌کنیم در یک دور باطل گیر افتاده‌ایم و از پتانسیل واقعی‌مان دور مانده‌ایم. در چنین شرایطی، مفهوم کوچینگ زندگی (Life Coaching) به عنوان یک چراغ راهنما، مورد توجه قرار گرفته است. لایف کوچینگ نه یک مشاوره است، نه روان‌درمانی و نه منتورینگ؛ بلکه یک فرایند قدرتمند برای کشف و فعال‌سازی توانایی‌های درونی شماست تا به اهداف و آرزوهایتان برسید. این مقاله به صورت جامع به این می‌پردازد که کوچینگ زندگی چیست؛ چه فرایندی دارد و چگونه می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین نسخه از خودتان باشید؟

کوچینگ زندگی چیست؟ فرایندی برای خودشکوفایی

کوچینگ زندگی، یک رابطه همکاری و مشارکتی بین یک کوچ (مربی) و یک کوچی (فردی که کوچینگ دریافت می‌کند) است. هدف اصلی این فرایند، کمک به کوچی برای کشف، تعیین و دستیابی به اهداف شخصی و حرفه‌ای است. یک کوچ زندگی، به‌جای اینکه به شما بگوید چه‌کاری انجام دهید، با طرح سوالات قدرتمند، به شما کمک می‌کند تا خودتان پاسخ‌ها را پیدا کنید.

فرض کنید شما می‌خواهید به قله یک کوه برسید. یک دوست ممکن است بگوید «از این مسیر برو!» یک روان‌درمانگر ممکن است بررسی کند که چرا در گذشته از کوه بالا نرفته‌اید. اما یک کوچ به شما می‌گوید: «چه چیزی باعث می‌شود این قله را انتخاب کنی؟» و «در خودت چه توانایی‌هایی می‌بینی که برای این صعود به کمکت می‌آیند؟» و «اگر به این قله برسی، چه حسی خواهی داشت؟»

این تفاوت در رویکرد، هسته اصلی کوچینگ زندگی است. کوچ به جای تمرکز بر گذشته و آسیب‌شناسی، بر حال و آینده تمرکز دارد. ابزار اصلی او گوش دادن فعال، پرسشگری و بازخورد سازنده است تا کوچی بتواند شفافیت، خودآگاهی و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.

کوچینگ زندگی در چه حوزه‌هایی به ما کمک می‌کند؟

کوچینگ زندگی یک ابزار همه‌کاره است که در حوزه‌های مختلفی از زندگی کاربرد دارد:

• کوچینگ شغلی: کمک به افراد برای یافتن شغل رویایی، پیشرفت در مسیر شغلی، بهبود عملکرد در محل کار و دستیابی به تعادل بین کار و زندگی.
• کوچینگ روابط: بهبود روابط عاطفی و خانوادگی، افزایش مهارت های ارتباطی و حل تعارضات.
• کوچینگ سلامتی و تندرستی: کمک به تعیین و دستیابی به اهداف ورزشی، رژیم غذایی سالم و مدیریت استرس.
• کوچینگ اهداف فردی: کمک به کشف و دستیابی به اهداف شخصی مانند یادگیری یک مهارت جدید، شروع یک کسب‌وکار یا مدیریت زمان.
• کوچینگ اعتماد به نفس: کمک به افزایش خودباوری و غلبه بر ترس‌ها و شک‌ها.

مراحل فرایند کوچینگ: از شناسایی تا اقدام

یک جلسه کوچینگ معمولاً از چند مرحله کلیدی تشکیل می‌شود:

1. شناسایی هدف: در ابتدا، کوچ به شما کمک می‌کند تا هدف اصلی خود را به صورت شفاف و قابل اندازه‌گیری تعریف کنید. این هدف می‌تواند هر چیزی باشد، از «پیدا کردن شغل جدید» تا «مدیریت بهتر زمان».
2. واکاوی وضعیت کنونی: در این مرحله، کوچ با پرسش‌هایی مانند «وضعیت فعلی‌ات چیست؟» یا «چه عواملی باعث شده به این نقطه برسی؟» به شما کمک می‌کند تا واقعیت را بدون قضاوت ببینید.
3. کشف گزینه‌ها: اینجا مرحله خلاقانه کار است. کوچ شما را به چالش می‌کشد تا گزینه‌ها و راه‌حل‌های مختلفی را بررسی کنید. او به شما کمک می‌کند تا راه‌هایی را کشف کنید که شاید هرگز به آن‌ها فکر نکرده بودید.
4. برنامه‌ریزی اقدام: پس از انتخاب بهترین راه، کوچ به شما کمک می‌کند تا یک برنامه عملیاتی گام‌به‌گام و قابل اجرا طراحی کنید. این برنامه شامل اقدامات مشخصی است که باید در یک بازه زمانی معین انجام دهید.
5. پشتیبانی و مسئولیت‌پذیری: در جلسات بعدی، کوچ شما را در مسیر اجرای برنامه همراهی می‌کند. او با پیگیری و حمایت، به شما کمک می‌کند تا در مسیر بمانید و از موانع عبور کنید. این بخش، یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت در کوچینگ است؛ زیرا وجود یک حامی، حس مسئولیت‌پذیری را افزایش می‌دهد.

کوچینگ در برابر مشاوره و روان‌درمانی

گاهی مفاهیم کوچینگ، مشاوره و روان‌درمانی، به واسطه مشابهت‌هایی که دارند، با هم اشتباه گرفته می‌شوند. اما اساسا هر یک از آن‌ها، فرایندهای کاملا متفاوتی هستند. در جدول ذیل، کوتاه، مفید و مختصر، به شرح تفاوت این سه مفهوم پرداخته‌ایم. شایان ذکر است که در مقالات مختلف این‌ وبسایت، ازجمله مقاله تفاوت کوچینگ و منتورینگ، به تفاوت‌های اساسی این دو مفهوم نیز به صورت مستقل و مجزا پرداخته‌ایم.

چه زمانی به یک کوچ (coach) در راستای لایف کوچینگ نیاز داریم؟

شما زمانی به یک کوچ نیاز پیدا می‌کنید که:

• احساس می‌کنید در زندگی‌تان به بن‌بست رسیده‌اید.
• هدف‌های بزرگی دارید اما نمی‌دانید چگونه به آن‌ها برسید.
• می‌خواهید تعادل بین کار و زندگی خود را بهبود ببخشید.
• به دنبال افزایش اعتماد به نفس و خودباوری هستید.
• می‌خواهید عادت‌های ناسالم را کنار بگذارید و عادت‌های جدیدی بسازید.

جمع‌بندی: اهمیت کوچینگ زندگی در موفقیت فردی

کوچینگ زندگی نه یک جادوست و نه یک راهکار سریع برای همه مشکلات. این یک فرایند شخصی و عمیق است که به شما کمک می‌کند: به خودتان متصل شوید، توانایی‌های پنهان خود را کشف کنید و در نهایت، مسیر موفقیت و خوشبختی را خودتان بسازید. یک کوچ، همراه و تسهیل‌گر شما در این مسیر است. سرمایه‌گذاری روی کوچینگ، در واقع سرمایه‌گذاری روی باارزش‌ترین دارایی شماست: یعنی خودتان. در دنیایی که همه به شما می‌گویند چه کاری انجام دهید، یک کوچ به شما کمک می‌کند تا خودتان بشنوید که واقعاً چه می‌خواهید.

حرف آخر: کوچینگ زندگی و فراتر از آن

خواندن درباره مفهوم کوچینگ و تقویت دانسته‌های نظری، به نوبه خود مفید است. اما گامی فراتر از این، اقدام عملی و مهارت‌آموزی ضمن تجربه فرایند کوچینگ است. در این راستا بسیاری از افراد برای تقویت مهارت‌های مورد نیاز و داشتن نقشه راه، از نظر تخصصی اساتید خبره کوچینگ استفاده می‌کنند. خانم دکتر پرستو اسلامی (Parastoo Eslami) متخصص ارتباطات و عضو هیئت علمی دانشگاه نیز در قالب جلسات کوچینگ، یاریگرِ مدیران و صاحبان حرف و مشاغل خواهند بود. برای کسب اطلاعات تکمیلی در این زمینه، خواندن مقالات دکتر پرستو اسلامی را نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم.